Zdolność poczęcia dziecka w przypadku mężczyzn jest uzależniona przede wszystkim od jakości i ilości nasienia, a także poziomu testosteronu. Nieprawidłowe ich parametry należą do najczęstszych przyczyn zaburzeń męskiej płodności, a odpowiednio zrównoważona dieta może przyczyniać się do znacznej poprawy tych wskaźników.
W diagnostyce płodności u mężczyzn podstawowym badaniem jest badanie ejakulatu. Jest ono niezbędne, aby ocenić płodność mężczyzny. Ejakulat to zawiesina plemników i innych substancji wydzielanych przez gruczoł krokowy. Głównym celem tego badania jest ocena plemników.
Do podstawowych badań krwi w diagnostyce męskiej płodności należy dodać badania hormonalne, m.in.:
Istotnym badaniem jest również oznaczenie stężenia SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe), które pomaga określić poziom wolnego testosteronu.
W przypadku mężczyzn zdolność poczęcia dziecka jest uzależniona przede wszystkim od dwóch czynników: jakości i ilości nasienia, a także stężenia testosteronu.
Czynnikiem, który powoduje u mężczyzn spadek ilości i jakości nasienia jest nadmierna masa ciała. Badania pokazują, że nawet u mężczyzn którzy nie mają problemów zdrowotnych, ale cechują się wartością BMI > 25 kg/m2, ejakulat ma mniejszą objętość. U mężczyzn ze znaczną otyłością stwierdza się za to obniżenie ilości plemników. Z tego względu dieta powinna uwzględniać dążenie do prawidłowej masy ciała (BMI = 18,5-24,9 kg/m2)
Dieta wysokotłuszczowa i bogata w cholesterol prowadzi do problemów z płodnością, związanych z jakością nasienia u mężczyzn. Wśród kwasów tłuszczowych na jakość męskiego nasienia pozytywny wpływ wywierają przede wszystkim kwasy omega-3, a w szczególności kwas α-linolenowy. Badania pokazują że przewaga kwasów tłuszczowych omega-3 w diecie nad innymi rodzajami tłuszczów oddziałuje pozytywnie na jakość nasienia, m.in. na ilość prawidłowo wykształconych plemników. Naukowcy potwierdzają, że spożywanie kwasu α-linolenowego wraz z dietą wiąże się z odpowiednim skupieniem plemników oraz ich większą aktywnością, co wpływa na lepsze parametry nasienia.
Składniki pokarmowe zawarte w żywności w znacznym stopniu wpływają na poziom hormonów w organizmie człowieka, a zwłaszcza insuliny. Z kolei permanentnie zwiększone stężenie insuliny we krwi (np. przy insulinooporności lub hiperinsulinemii) jest ściśle skorelowane z zaburzeniami płodności zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.
Kaloryczność i rozkład makroskładników diety na płodność powinny być zawsze dobrane indywidualnie. W przypadku prawidłowej masy ciała (BMI = 18,5-24,9 kg/m2) kaloryczność diety powinna w 100% pokrywać zapotrzebowanie na energię. W przypadku nadmiernej masy ciała (BMI > 24,9 kg/m2) należy dążyć do jej zmniejszenia poprzez wprowadzenie deficytu energetycznego i zwiększenie aktywności fizycznej. W przypadku zbyt niskiej masy ciała (BMI poniżej 18,5 kg/m2) należy dążyć do jej zwiększenia poprzez zwiększenie kaloryczności diety. W diecie poprawiającej płodność największy udział energii powinny mieć węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym (50-55%). Białko powinno stanowić 15-20% energetyczności diety. Tłuszcz powinien uzupełniać pozostałą część diety (25-35%), w tym większość powinny stanowić jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, ze szczególnym uwzględnieniem kwasów tłuszczowych omega-3. Równolegle, ogromnie istotnym elementem jest ograniczenie tłuszczów nasyconych i całkowita rezygnacja z tłuszczów trans.
Aby poprawić jakość nasienia u mężczyzn, należy w diecie uwzględnić przede wszystkim witaminy antyoksydacyjne. Na przykład witamina C bierze udział w produkcji hormonów steroidowych, zatrzymaniu procesu spermaglutynacji oraz zabezpiecza materiał DNA przed utlenianiem.
Witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, poprawiają płodność nie tylko w przypadku kobiet. Kwas foliowy bierze udział w produkcji i dojrzewaniu plemników oraz w procesie metylacji materiału genetycznego u mężczyzn.
Aktywność fizyczna wpływa na poprawę jakości nasienia i zwiększa stężenie testosteronu. Badania pokazują, że u mężczyzn, którzy są aktywni przez 12 godzin w tygodniu występuje większa liczba plemników (nawet o 73%). Z kolei siedzący tryb życia obniża jakość nasienia. Długie godziny spędzane w pozycji siedzącej powodują wzrost temperatury w mosznie, co przyczynia się do zaburzeń spermatogenezy i obniżenia płodności.