Bez Czarny

Czarny bez to krzew z rodzaju Sambucus, zaliczany do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae). Można go spotkać w Europie, w tym w Polsce, na wilgotnych terenach, w lasach, zaroślach i nadrzeczach w postaci krzewów dochodzących do 10 metrów wysokości. Kwiaty czarnego bzu są kremowobiałe, w postaci baldachów. Z kolei owoce czarnego bzu są drobne, mają dość zwartą konsystencję, ich barwa jest ciemnofioletowa. Wiąże się ona z tym, że zawierają one barwniki, antyocjany i flawonoidy (rutozyd, pochodne kwercetyny oraz pochodne kemferolu). W owocach czarnego bzu znajdziemy także pektyny, garbniki, kwasy organiczne (w tym rzadki kwas szikimowy), a także witaminy: A, C i witaminy z grupy B. Są także źródłem cennych składników mineralnych: wapnia, potasu, magnezu, fosforu, sodu, cynku. Owoce czarnego bzu należy spożywać wyłącznie po obróbce termicznej lub ususzeniu. Spożycie surowych owoców czarnego bzu, ze względu na zwarte w nich trujące glikozydy: sambunigrynę i prunazynę, ma szkodliwy wpływ na organizm i może wywołać zatrucie pokarmowe, wymioty, duszności, a nawet prowadzić do uszkodzenia nerek. Z kolei świeże kwiaty można dodawać do sałatek czy ciast, naleśników, i omletów na słodko.

Informacje dodatkowe

Czarny bez ma zastosowanie nie tylko w diecie, ale także w kosmetyce. Działa oczyszczająco i przeciwzapalnie, dlatego nadaje się dla cery łojotokowej i trądzikowej – do parówek, okładów, jako napar do przemywania skóry czy dodatek do maseczek. Z kolei olejek z czarnego bzu, dzięki obecności witaminy C i rutyny wspomaga walkę z cellulitem i tzw. „pajączkami”– poprawia krążenie krwi w skórze, uszczelnia naczynka krwionośne, sprzyja produkcji kolagenu.

Wpływ na zdrowie

Czarny bez ma właściwości antywirusowe i oczyszczające, działa antyoksydacyjnie (spowalnia tempo procesów starzenia się komórek). Kwiaty tej rośliny (suszone, stosowane w postaci naparu) mogą uśmierzać ból, likwidować obrzęki, a ponadto działają wykrztuśnie oraz przyspieszają przemianę materii, sprzyjając odchudzaniu. Napary z czarnego bzu mogą działać rozkurczowo, przeciwbólowo, moczopędnie i odmładzająco. Obniżają one ciśnienie krwi i mogą pomagać w utrzymaniu właściwego poziomu cholesterolu. Wspierają procesy leczenia chorób wątroby i nerek oraz reumatyzmu. Z kolei owoce czarnego bzu mają działanie napotne, przeciwgorączkowe i rozgrzewające. Łagodzą objawy przeziębienia oraz wykazują potencjalne działanie antynowotworowe, choć wymaga to dalszych badań. Obecne w tej roślinie substancje mogą obniżać stężenie cukru we krwi. Chorzy na cukrzycę i przyjmujący leki przeciwcukrzycowe powinni skonsultować spożywanie czarnego bzu ze swoim lekarzem, aby uniknąć niekorzystnych dla zdrowia interakcji. Poza przypadkami alergii, nie ma przeciwwskazań do stosowania czarnego bzu w diecie kobiet w ciąży i karmiących – działają wręcz bardzo korzystnie, ponieważ łagodzą poranne mdłości, a także pomagają zwalczać wzdęcia i zgagę, częste u ciężarnych. Pobudzają również laktację. Nie należy jednak podawać przetworów i preparatów z czarnego bzu dzieciom do drugiego roku życia.