Cytrynian Amonowo-Żelazowy (E381)

Jest to sól powstała z połączenia kwasu cytrynowego, żelaza i amoniaku. Związek ten wykorzystywany jest jako substancja dodatkowa pełniąca w żywności funkcje regulatora kwasowości i przeciwzbrylającą(E381). Cytrynian amonowo-żelazowy stosowany jest również jako suplement diety będący źródłem żelaza. Związkiem tym bardzo często wzbogaca się płatki śniadaniowe i produkty specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Nie zaobserwowano objawów niepożądanych jego stosowana; uważany jest za substancję bezpieczną. Żelazo występuje w wielu produktach spożywczych, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Produkty roślinne zawierają żelazo niehemowe, które cechuje się niską przyswajalnością. Z kolei produkty zwierzęce są źródłem żelaza hemowego, znacznie lepiej przyswajalnego. W przyrodzie występuje wiele związków, które mogą dodatkowo utrudniać wchłanianie żelaza; są to m.in. fityniany, szczawiany, taniny – składniki te znajdują się np. w herbacie, kawie, otrębach, produktach pełnoziarnistych, szpinaku, rabarbarze czy szczawiu. Jednocześnie w diecie człowieka znajdują się również związki, które zwiększają biodostępność żelaza – najważniejszym z nich jest witamina C. Dlatego też warto w jednym posiłku łączyć produkty będące źródłem żelaza z produktami bogatymi w witaminę C (np. z papryką, kiwi, czarną porzeczką, truskawkami, brokułami, kalafiorem, kiszoną kapustą). Na niedobór żelaza szczególnie narażone są osoby będące na diecie wegetariańskiej i wegańskiej. Niski poziom żelaza mogą mieć również osoby cierpiące na celiakię i zespół Leśniowskiego-Crohna. Problem niedoboru żelaza może dotyczyć aż 1/3 populacji na świecie. Produktami szczególnie bogatymi w żelazo są m.in. wątroba wieprzowa, cielęca, wieprzowina, sardynki w puszkach, pasztety, kiełbasy, kakao, orzechy pistacjowe, orzechy laskowe, jaja kurze, suche nasiona roślin strączkowych, natka pietruszki. Jeżeli przyjmujemy żywność w zwyczajowych ilościach, to nie grozi nam nadmiar żelaza. Dorosła osoba powinna spożywać go średnio ok. 10 mg dziennie. Wyższych ilości tego składnika wymagają dziewczynki (15 mg/dzień), kobiety w wieku 19-50 lat (18 mg/dzień) i kobiety karmiące (27 mg/dzień).

Wpływ na zdrowie

Żelazo jest jednym z najbardziej znanych i potrzebnych naszemu organizmowi składników mineralnych. Główną jego funkcją w ustroju jest transport tlenu pomiędzy tkankami i komórkami. Niedobór żelaza w organizmie może objawiać się w postaci przewlekłego zmęczenia, wypadania włosów, łatwo łamiących się paznokci. Głęboki deficyt żelaza w ustroju prowadzi do rozwinięcia się anemii; poza wspomnianym zmęczeniem objawia się ona obniżeniem odporności, bladością skóry, problemami z koncentracją, bólami głowy. Przedawkowanie tym składnikiem jest możliwe wskutek stosowania nadmiernej ilości suplementów diety lub leków. Może ono powodować wystąpienie biegunek, wymiotów, nudności, zaburzenia funkcjonowania układu krążenia czy też niektórych organów, takich jak nerki i wątroba.