Nabiał

Produkty spożywcze wytwarzane z mleka: krowiego, owczego, koziego, bawolego (sery, twarogi, jogurty, kefiry, maślanki, śmietany) oraz jaja. Są ważnym elementem diety, szczególnie w okresie wzrostu i rozwoju, a także menopauzy i starości.

Informacje dodatkowe

Niestety raporty wskazują, że w Polsce nadal spożycie produktów mlecznych jest zbyt niskie – spożywamy około ½ rekomendowanej ilości wapnia dzienni. Szczególnie duże zapotrzebowanie na wapń występuje u nastolatków i osób po 65 roku życia. Jednym z powodów wykluczenia produktów mlecznych jest nietolerancja laktozy. Spożywanie niedostatecznej ilości nabiału wiąże się z ryzykiem utraty komórek kości, ponieważ z diety zostają wykluczone produkty spożywcze otrzymywane z mleka i organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości wapnia. Osoby, u których występuje nietolerancja laktozy, powinny zwrócić szczególną uwagę na dietę, aby dostarczać organizmowi niezbędne ilości wapnia. Podczas spożywania nabiału można zażywać enzym laktazę w tabletkach lub kroplach, który pomaga trawić laktozę i zapobiega uciążliwym dolegliwościom.

Wpływ na zdrowie

Przetwory mleczne to doskonale źródło pełnowartościowego białka, witaminy D i wapnia. Przyspieszają perystaltykę jelit, zapobiegają biegunkom, wpływają pozytywnie na skład flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Fermentowane produkty mleczne (np. jogurt, kefir, maślanka) zmniejszają objawy nietolerancji laktozy. Udowodniono, że regularne spożywanie nabiału wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego oraz redukuje ryzyko wystąpienia osteoporozy, zwiększając biodostępność wapnia i fosforu. Spożycie mleka i innych produktów nabiałowych o obniżonej zawartości tłuszczu, (ale nie produktów typu light), jest korzystne w profilaktycznej diecie kobiet po menopauzie. Spożywanie niskotłuszczowych produktów mlecznych (np. jogurtu, mleka), jeżeli są spożywane regularnie, to mogą korzystnie oddziaływać na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego (czyli cukrzycy, otyłości, nadciśnienia). Spożycie jednego jaja pokrywa około ¼ zapotrzebowania człowieka na pełnowartościowe białko. Czyli takie, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy. Jajka stanowią przede wszystkim źródło lecytyny – związku (fosfolipidu) o właściwościach przeciwmiażdżycowych. Zawierają też barwniki – ksantofile i luteinę – które zapobiegają miażdżycy, a także działają jak filtr w plamce żółtej oka i soczewce, przez co chronią układ wzrokowy przed promieniowaniem słonecznym. Jaja zawierają też witaminy A, D oraz E, które przeciwdziałają wolnym rodnikom przyspieszającym procesy starzenia się komórek. Kolejną ważną substancją dostarczaną razem z jajkiem jest cholina o szerokich właściwościach prozdrowotnych, oraz foswityna i immunoglobuliny. Te ostatnie mają bardzo korzystny wpływ na układ odpornościowy. W jajku znajdują się prozdrowotne tłuszcze, które redukują ryzyko chorób sercowo-naczyniowych (kwas arachidonowy i kwas dokozaheksaenowy). Mają one duże znaczenie dla prawidłowego wzrostu niemowląt i budowy ich centralnego układu nerwowego. Obecny w białku jaja lizozym ma właściwości antybakteryjne oraz przeciwwirusowe. Należy wziąć pod uwagę, że jaja mogą uczulać – szczególnie dzieci. Jajka zawierają dość dużo cholesterolu, ale spożywane z rozsądkiem (do 12 sztuk tygodniowo), dzięki zawartości lecytyny, nie są niebezpieczne dla zdrowia i układu sercowo-naczyniowego.