Serwatka
Ciecz pozostała po całkowitym ścięciu mleka. Produkt uboczny produkcji sera. Źródło większości składników odżywczych, które znajdują się w mleku. Białka serwatki charakteryzują się bardzo wysoką wartością odżywczą (ze względu na obecność wielu aminokwasów egzogennych), dzięki czemu są one łatwo metabolizowane i wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Na rynku dostępna jest również serwatka w formie suszonej, zwana też odwodnioną; produkt ten ma znacznie mniej składników odżywczych gdyż część z nich ulega degradacji pod wpływem wysokiej temperatury suszenia. Z uwagi na wysoką wartość odżywczą oraz działanie prozdrowotne serwatka często jest stosowana w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. W USA wpisano ją na listę leków, jest często stosowana pomocniczo w terapii HIV i AIDS, gdyż łagodzi skutki uboczne leczenia przeciwwirusowego.
Wpływ na zdrowie
Serwatka zawiera cysteinę i metioninę – aminokwasy, z których produkowany jest glutation umożliwiający usuwanie z organizmu substancji toksycznych oraz chroniący organizm przed wpływem wolnych rodników (prowadzących do rozwoju chorób nowotworowych i starzenia się skóry). Białka serwatki mają dobroczynny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Wchodząca w skład serwatki beta-laktoglobulina blokuje syntezę i wchłanianie cholesterolu z jelit, prowadząc do zmniejszenia stężenia triglicerydów oraz cholesterolu LDL we krwi. Serwatka zawiera również laktoferynę, która powoduje rozkurczanie naczyń krwionośnych, dzięki czemu obniża ciśnienie tętnicze krwi. Ponadto laktoferyna wspomaga układ immunologiczny organizmu, hamując rozwój infekcji oraz wykazuje działanie antynowotworowe, przeciwutleniające, antygrzybicze, antywirusowe, przeciwpasożytnicze, a także warunkuje prawidłowe działanie komórek układu odpornościowego oraz wiąże jony niektórych pierwiastków jak żelazo, miedź, wapń, glin i mangan. Białka serwatkowe wpływają też na proces budowy mięśni, dlatego często zalecane są kulturystom oraz osobom w czasie wzmożonej aktywności fizycznej, gdyż aminokwasy zawarte w serwatce wspomagają regenerację po treningu.