Zgodnie z najnowszymi statystykami prawie 20% par w wieku rozrodczym w Polsce ma problemy z zajściem w ciążę. Tego typu zaburzenia nie zawsze muszą jednak oznaczać bezpłodność. Bezpłodność to trwała niezdolność partnerów do poczęcia dziecka. Inaczej mówiąc, to trwała niezdolność do zostania biologicznymi rodzicami. Niepłodność natomiast to zaburzenie zwykle odwracalne. Przeczytaj, w jaki sposób dieta może poprawić płodność.
Objawy niepłodności u kobiet i mężczyzn
Objawami niepłodności u kobiet mogą być nieregularne cykle miesiączkowe oraz bolesne i ciężkie miesiączki lub ich całkowity brak. Ponieważ niepłodność to zaburzenie często związane z wahaniami hormonów, jej objawy mogą być związane z nieuregulowanym stężeniem hormonów, np. problemy skórne, zmniejszone libido, hirsutyzm, czyli pojawianie się nadmiernego owłosienia na różnych częściach ciała, wypadające włosy czy przybieranie na wadze. U mężczyzn objawy mogą wyglądać podobnie, oczywiście z wyłączeniem hirsutyzmu. Mogą oni obserwować zmiany związane z hormonami płciowymi i czynnością seksualną: spadek libido, problemy z utrzymaniem erekcji, ból i obrzęk w rejonie jąder czy problemy z wytryskiem. Zaburzenia płodności nie zawsze jednak dają oczywiste objawy, dlatego w przypadku problemów z zajściem w ciążę należy skonsultować się z lekarzem w celu identyfikacji przyczyny. Jak można zadbać dodatkowo o swoją płodność za pomocą diety?
Prawidłowa masa ciała
Pierwszym czynnikiem, do jakiego powinny dążyć osoby chcące zajść w ciążę, powinna być normalizacja masy ciała do prawidłowego zakresu BMI. Masa ciała to jeden z najważniejszych czynników wpływających na płodność u mężczyzn i kobiet. Zarówno niedowaga, jak i nadwaga są związane ze zwiększonym ryzykiem niepłodności. Ilość tkanki tłuszczowej zmagazynowanej w organizmie wpływa na funkcjonowanie układu hormonalnego. Zarówno nadmiar, jak i niedostateczna ilość tłuszczu w ciele może powodować zaburzenia cyklu menstruacyjnego, nieregularne miesiączki czy brak owulacji.
Ograniczenie rafinowanych węglowodanów
Przy problemach z płodnością należy przeanalizować swoją dietę od podstaw. Nie tylko ilość, ale i jakość jedzenia są niezmiernie istotne w kwestii uregulowania pracy układu hormonalnego. Szczególnie istotną rolę odgrywają tu węglowodany, a źródła rafinowanych cukrów mogą być szczególnie problematyczne. Rafinowane węglowodany obejmują słodycze i słodzone napoje oraz przetworzone zboża, w tym biały makaron, chleb i ryż. Węglowodany te są wchłaniane bardzo szybko, powodując skoki poziomu cukru we krwi i wyrzut insuliny. Produkty te mają bowiem wysoki indeks glikemiczny (IG). Wskaźnik IG informuje, czy pokarm bogaty w węglowodany znacznie podniesie poziom cukru we krwi. Insulina jest chemicznie podobna do hormonów jajnikowych. Te hormony pomagają naszym jajom dojrzewać. Stale podwyższony poziom insuliny może spowodować, że organizm będzie wytwarzał mniej hormonów rozrodczych, ponieważ uważa, że tego nie potrzebuje. Może to przyczynić się do braku dojrzewania jaj i owulacji.
Roślinne źródła białka
Naukowcy sugerują, że zastąpienie niektórych białek zwierzęcych (takich jak mięso, ryby i jajka) roślinnymi źródłami białka (takimi jak fasola, orzechy i nasiona) wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem bezpłodności. W wielu badaniach zastąpienie części białka zwierzęcego białkiem roślinnym wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem niepłodności. Niepłodność u kobiet często wynika z zespołu policystycznych jajników (PCOS), a oficjalnym zaleceniem żywieniowym towarzystw lekarskich w PCOS jest właśnie zmniejszenie podaży białka zwierzęcego na rzecz białka roślinnego.
Tłuszcze w diecie
Codzienne spożywanie zdrowych tłuszczów jest ważne dla zwiększenia płodności i ogólnego stanu zdrowia. Okazuje się, że tłuszcze trans zawarte w niezdrowej, przetworzonej żywności są związane ze zwiększonym ryzykiem niepłodności owulacyjnej, ze względu na ich negatywny wpływ na wrażliwość insulinową. Badania jasno wskazują, że dieta bogatsza w tłuszcze trans i uboga w tłuszcze nienasycone była powiązana z bezpłodnością zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Z drugiej strony nie warto ograniczać innych źródeł tłuszczu w diecie – wysokie spożycie niskotłuszczowych produktów mlecznych może zwiększać ryzyko bezpłodności, podczas gdy wysokotłuszczowe produkty mleczne mogą je zmniejszać. Warto o tym pamiętać, stając przed wyborem ulubionego jogurtu lub innego produktu mlecznego w sklepie. W diecie podnoszącej płodność ważne są jednonienasycone kwasy tłuszczowe, których źródłem jest oliwa z oliwek, tłuste ryby morskie, orzechy i nasiona bogate w kwasy tłuszczowe Omega-3 i oOmega-6.
Antyoksydanty
Przeciwutleniacze, takie jak kwas foliowy i cynk, mogą poprawić płodność zarówno u mężczyzn (wpływając na wzrost liczby plemników w nasieniu), jak i u kobiet. Kwas foliowy,czyli witamina B9 sprzyja zapłodnieniu oraz w początkowym okresie ciąży zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu. Antyoksydanty zwalczają wolne rodniki w organizmie, które mogą uszkadzać zarówno plemniki, jak i komórki jajowe. Na przykład badanie przeprowadzone na młodych, dorosłych mężczyznach wykazało, że spożywanie 75 gramów bogatych w przeciwutleniacze orzechów włoskich dziennie poprawia jakość nasienia. Pokarmy, takie jak owoce, warzywa, orzechy i zboża, są pełne związków przeciwutleniających, takich jak witaminy A, C i E, kwas foliowy, beta karoten i luteina.
Inne zalecenia
Na płodność negatywnie wpływa palenie papierosów, picie alkoholu oraz nadużywanie kofeiny. Poczęciu dziecka nie sprzyjają także nieregularność posiłków i niejedzenie śniadań. Istotna jest także jakość żywności, ponieważ zanieczyszczenia i szkodliwe substancje w produktach spożywczych mogą upośledzać kondycję organizmu. Szczególnie ryby mogą być zatrute metalami ciężkimi, dlatego warto wybierać gatunki ryb pochodzące z otwartych akwenów. Mężczyźni powinni ograniczać spożycie soi, która w nadmiarze również może zaburzać płodność. Z kolei pozytywnie na jakość nasienia wpływają minerały takie jak m.in. selen, cynk i miedź. Źródłem selenu są ryby, owoce morza, migdały i nasiona roślin strączkowych. Również przyprawy, takie jak imbir i kurkuma poprawiają funkcje reprodukcyjne u panów.
Inne zalecenia dotyczące wspomagania płodności za pomocą właściwego sposobu odżywiania się znajdują się w opisach diet na płodność kobiet i mężczyzn.
Więcej na temat diety i zdrowego odżywiania dowiesz się w aplikacji Wiesz Co Jesz. Do pobrania tutaj.
