Penne, spaghetti, fusili, farfalle i wiele innych – sklepowe półki wręcz uginają się od różnego rodzaju makaronów. Co ciekawe, kształt makaronu to nie jedyny istniejący podział tzw. z włoskiego past. Makaron może różnić się nie tylko formą, ale także surowcem, z jakiego został wykonany. Niegdyś na rynku dostępne były jedynie zwyczajne makarony pszenne. Aktualnie konsumenci mogą wybierać pomiędzy makaronami wykonanymi z różnego rodzaju zbóż, np. pszenicy, orkiszu, żyta, gryki, ryżu, soi, kukurydzy oraz nasion roślin strączkowych. 

Makaron jest źródłem węglowodanów w diecie. Nie ma przeciwwskazań do spożywania makaronu samego w sobie, jednak dla niektórych osób mogą istnieć przeciwwskazania dotyczące spożycia składnika, z jakiego dany makaron powstał. Poniżej znajduje się krótki przegląd najpopularniejszych makaronów na rynku. 

W większości sklepów dostać możemy:

  • Zwykły makaron pszenny – wykonany z klasycznej pszennej mąki i wody. Zawiera małą ilość błonnika, witamin i składników mineralnych. Ma wysoki indeks glikemiczny, co oznacza że szybko podnosi stężenie glukozy we krwi po spożyciu. W związku z tym niewskazany jest dla osób chorujących na cukrzycę i insulinooporność. Jak każdy produkt z mąki pszennej, nie jest wskazany dla osób chorujących na celiakię, ze względu na zawartość glutenu. Wskazaniem do spożycia takiego makaronu jest wyłącznie konieczność stosowania diety lekkostrawnej (np. w niektórych chorobach żołądka lub dwunastnicy) – dzięki niskiej zawartości błonnika makaron pszenny trawi się krócej.
  • Makaron pszenny z mąki 100% durum – produkowany jest z pszenicy twardej (durum). Ta odmiana pszenicy zawiera więcej glutenu, w związku z tym lepiej sprawdza się w produkcji makaronów i absolutnie nie nadaje się do spożycia przez osoby chorujące na celiakię. Posiada niższy indeks glikemiczny od makaronu produkowanego z tradycyjnej mąki, będzie więc bardziej wskazany dla osób z problemami gospodarki insulinowej. Ugotowanie makaronu al dente obniży indeks glikemiczny jeszcze bardziej. Zawiera niewielką ilość błonnika.
  • Makaron jajeczny – oprócz tradycyjnej pszennej mąki i wody, w jego składzie znajdują się również jajka. Dodatek jajka nadaje bardziej delikatną strukturę i konsystencję makaronu, oraz lekko jajeczny posmak. Przeciwwskazania oraz wskazania do spożycia są takie same, jak dla zwykłego makaronu pszennego.
  • Makaron pszenny pełnoziarnisty – makaron produkowany z mąki pszennej typ 2000, czyli najmniej oczyszczonej. Ze względu na zawartość pełnego ziarna, zawiera więcej błonnika i ma niższy indeks glikemiczny w porównaniu do makaronów z mąki oczyszczonej (wyższych typów). Wskazany do spożycia przez osoby chorujące na cukrzycę i insulinooporność, a także dla osób cierpiących na zaparcia lub odchudzających się. Dzięki zawartości błonnika nierozpuszczalnego syci na dłużej. Ze względu na zawartość glutenu, nie nadaje się do spożycia przez osoby z celiakią. 
  • Makaron orkiszowy pełnoziarnisty – orkisz to gatunek zboża należący do rodzaju pszenicy. Ziarno orkiszu zawiera więcej białka w porównaniu do ziarna pszenicy, jest także bardziej bogate w witaminy i składniki mineralne. Orkisz jest źródłem glutenu, więc podobnie jak pełnoziarnisty makaron pszenny nie nadaje się do spożycia przez osoby chorujące na celiakię. W porównaniu do makaronu pszennego ma niższy indeks glikemiczny.  
  • Makaron bezglutenowy – z reguły powstaje z mąki kukurydzianej, dlatego będzie mieć bardziej żółty kolor od swoich odpowiedników. Konsystencją nieco różni się od makaronów zawierających gluten (jest mniej sprężysty), jednak ugotowany al dente smakuje podobnie do makaronu pszennego. Mąka kukurydziana używana do wyrobu makaronów jest wysoko oczyszczona, zawiera mało błonnika i ma wysoki indeks glikemiczny. Taki makaron jest wskazany dla osób z celiakią, jednak nie będzie wskazany dla cukrzyków. Może być przydatny także jako urozmaicenie diety lekkostrawnej. 
  • Makaron gryczany – powstaje z mąki gryczanej i posiada charakterystyczny posmak znany z palonej kaszy gryczanej. Podobnie jak kasza gryczana, nie zawiera glutenu i jest dobrym źródłem magnezu. W porównaniu do makaronu pszennego zawiera więcej witamin i składników mineralnych. Może być spożywany przez osoby chorujące na celiakię, oraz cukrzycę i insulinooporność ze względu na średni indeks glikemiczny. Doskonałe źródło błonnika pokarmowego.
  • Makarony z nasion roślin strączkowych (z soczewicy, grochu, ciecierzycy) – prawdziwy dietetyczny hit ostatnich miesięcy. Zawiera zdecydowanie mniej węglowodanów, niż makarony zbożowe, a także bardzo dużą ilość białka (ponad 20 g na 100 g surowego makaronu). Charakteryzuje się wysoką zawartością błonnika, niskim indeksem glikemicznym i całkowitym brakiem glutenu. Może być zatem spożywany przez celiaków, cukrzyków i insulinoopornych. Idealny makaron dla osób odchudzających się – dzięki wysokiej zawartości białka i błonnika charakteryzuje się dużą wartością odżywczą i syci na długo. Wady? Może być dość ciężkostrawny u osób z wrażliwym przewodem pokarmowym, a jego cena jest znacznie wyższa w porównaniu do klasycznego makaronu pszennego.
  • Makaron zero kalorii – to makaron powstały z mąki z rośliny konjac. Zawiera głównie rozpuszczalny w wodzie błonnik. Dzięki temu zawiera mało węglowodanów przyswajalnych, co bezpośrednio przekłada się na bardzo niską liczbę kalorii. Makarony tego typu zazwyczaj pakowane są w zalewie wodnej, z której makaron trzeba odsączyć i przepłukać przed spożyciem. Może być bardzo dobrą alternatywą dla osób odchudzających się, jednak jego główną wadą są wysokie ceny i dosyć nieprzyjemny zapach (który znika po połączeniu makaronu z sosem). 

Więcej o diecie i zdrowym odżywianiu znajdziesz w Aplikacji Wiesz Co Jesz.

cukier, dieta, mikroelementy, zdrowie