Niebieski barwnik znany jako błękit brylantowy FCF, oznaczony kodem E133, to składnik obecny w wielu spożywanych przez nas produktach, ale czy zastanawialiście się kiedykolwiek, czym tak naprawdę jest i jak wpływa na nasze zdrowie, a zwłaszcza na zdrowie naszych dzieci?
Błękit brylantowy powstaje w wyniku skomplikowanego procesu chemicznego, gdzie główną rolę odgrywa produkt pochodzenia naftowego, anilina. Otrzymany w ten sposób syntetyczny barwnik nadaje produktom żywnościowym intensywnie niebieski kolor.
E133 jest często stosowany w produktach, których producenci chcą, aby wyglądały apetycznie. Możemy go znaleźć w wielu deserach, lodach, napojach bezalkoholowych, słodyczach, gumach do żucia, żelkach, płatkach zbożowych, kaszach, a nawet w nabiale czy zielonym groszku. Także przemysł farmaceutyczny stosuje błękit brylantowy w suplementach i lekach. Aby uzyskać zróżnicowane zabarwienie produktów spożywczych, łączy się ten barwnik z tartrazyną (E102), co pozwala uzyskać kolor zielony lub z amarantem (E123), aby otrzymać kolor fioletowy – zatem nie tylko barwa niebieska powinnabyć sygnałem ostrzegawczym!
Błękit brylantowy jest dość słabo absorbowany przez nasz organizm. Jednak poprzez jamę ustną przenika do krwiobiegu i gromadzi się w wątrobie, wpływając na różne układy i organy. Wykazuje drażniące działanie na żołądek i stanowi zagrożenie dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego. Grupy ludzi najbardziej narażone na kontakt z dodatkiem E133 to dzieci i osoby, które regularnie spożywają przetworzone produkty spożywcze. Jest zdecydowanie niewskazany w diecie chorych na astmę, ponieważ zaostrza jej objawy i powoduje reakcje alergiczne takie jak pokrzywka czy katar sienny.
Nowe badania wskazują na możliwe inne negatywne skutki zdrowotne związane z konsumpcją E133. Niektóre z nich sugerują, że może on prowadzić do zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego (w tym wpływać na nadpobudliwość u najmłodszych). Błękit brylantowy może także zakłócać działanie białek, które odgrywają kluczową rolę w naszych komórkach. Dotychczas dodatek E133 nie został sklasyfikowany jako czynnik kancerogenny, jednak wyniki badań na zwierzętach nie są w tym zakresie jednoznaczne.
Z uwagi na powyższe wątpliwości, niedawno obniżono ADI (Dopuszczalne Dzienne Spożycie) dla błękitu brylantowego do 6 mg/kg masy ciała dziennie. EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) podkreśla, że konieczne są dalsze badania. Kolejna reewaluacja dodatku E133 jest planowana w 2028 roku. Będzie to okazja, aby dokładniej przyjrzeć się potencjalnym skutkom zdrowotnym związanym z tym barwnikiem. Z kolei w Szwajcarii dodatek ten jest już zakazany w produkcji żywności.
W przemyśle kosmetycznym błękit brylantowy stosowany jest w takich produktach jak pasty do zębów i płyny do płukania jamy ustnej, pianki i żele do golenia, mydła i szampony, czy farby do włosów. Ponieważ wchłania się także przez skórę, długotrwałe stosowanie takich kosmetyków może prowadzić do przekroczenia bezpiecznych norm dla tego składnika.
Bibliografia:
EFSA (2021). Re-evaluation of Brilliant Blue FCF (E 133) as a food additive. EFSA Journal.
JECFA (2020). Evaluation of certain food additives. WHO Technical Report Series.
Patel, S. (2019). Food Additives and Human Health. Indian Journal of Clinical Biochemistry.
Więcej informacji znajdziesz w aplikacji Wiesz Co Jesz – pobierz ją tutaj.
