Czerwień Allura AC, znana również jako E129, jest pomarańczowo-czerwonym barwnikiem z grupy azo, który znajduje coraz szersze zastosowanie w naszej codziennej diecie.
Barwniki azowe to grupa organicznych związków chemicznych pochodzenia syntetycznego, posiadających charakterystyczną strukturę chemiczną, zawierającą atomy azotu połączone wiązaniem azowym. Należą do niej poza czerwienią Allura także m.in. tartrazyna (E102), żółcień pomarańczowa FCF (E110), azorubina (E122), czerwień koszenilowa A (E124). Są szeroko stosowane do barwienia wielu produktów spożywczych, ponieważ mają trwałość większą niż barwniki naturalne, nie są wrażliwe na temperaturę i nie blakną w kontakcie z tlenem czy światłem słonecznym. Ich użycie w przemyśle spożywczym, mimo że co do ilości regulowane jest prawem, budzi wiele kontrowersji z powodu potencjalnych negatywnych skutków dla zdrowia, które mogą być spowodowane ich długotrwałym spożyciem.
E129 znajdziemy w licznych produktach spożywczych, w tym szczególnie wysoko przetworzonych, np. w wyrobach cukierniczych (polewy, dżemy, galaretki, frużeliny, wata cukrowa), cukierkach i lizakach, płatkach śniadaniowych, jogurtach, herbatach, napojach alkoholowych i bezalkoholowych (w tym sokach i tzw. „energetykach”), ale także w sosach, wędzonych rybach oraz w mięsie i wędlinach. Na etykiecie może się pojawiać pod postacią soli sodowej czy rzadziej jako sól potasowa lub wapniowa. Jest szeroko stosowany w przemyśle farmaceutycznym (syropy, tabletki) i kosmetycznym (szminki, farby do włosów, szampony).
Producenci chętnie wykorzystują ten barwnik, aby przyciągnąć uwagę najmłodszych konsumentów, którzy są przyciągani intensywnymi kolorami, a my, jako rodzice, często nie zdajemy sobie sprawy z potencjalnego ryzyka, które niesie ze sobą spożywanie takich produktów. Dlaczego to takie ważne?
Czerwień allura należy od osławionej “Szóstki z Southampton”, czyli grupy syntetycznych barwników, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie i rozwój dzieci. Nazwa tej grupy pochodzi od wyników badań z 2007 roku, przeprowadzonych przez Uniwersytet w Southampton. O ile substancje te w niedużej ilości nie są szkodliwe i można je dodawać do produktów spożywczych, to w połączeniu z benzoesanem sodu (E211) mogą mieć szkodliwy wpływ na organizm dziecka, wywołując nadpobudliwość, brak koncentracji i alergie, w tym astmę.
W efekcie dodatek E129 został zakazany w produkcji żywności na terenie Niemiec, Danii, Belgii, Szwajcarii, Francji i Szwecji oraz Australii, natomiast w wielu innych krajach opakowania produktów z jego zawartością muszą mieć na etykiecie formułkę: “może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie u dzieci”.
A co z dorosłymi? Czerwień allura może mieć szkodliwy wpływ także na ich organizm za sprawą zawartości p-krezydyny. Związek ten powstaje bowiem z 4-chlorotoluenu, który ma działanie rakotwórcze, a sama p-krezydyna jest także kwalifikowana jako związek kancerogenny. Zdania na temat rakotwórczości E129 sa podzielone, jednak na pewno nie można tych sygnałów lekceważyć.
Ponadto opublikowane niedawno wyniki badań profesora z McMaster University w Kanadzie pokazały szkodliwy wpływ barwnika E129 na kondycję jelit poprzez destrukcyjny wpływ na barierę chroniącą jelito przed wpływem szkodliwych czynników, co w rezultacie może prowadzić do zapalenia okrężnicy.
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w maju 2023 roku stwierdził, że potrzebne są dalsze badania na temat tego barwnika. Czy to oznacza, że powinniśmy czekać na te wyniki, zanim zaczniemy unikać tego typu składników? Niestety czasami procesy weryfikacji EFSA mogą trwać dłużej, niż byśmy chcieli. Wynika to z chęci zapewnienia najwyższej jakości dowodów naukowych. Konsekwencją takiego podejścia mogą być nieznane długoterminowe skutki dla konsumentów, w tym najmłodszych, którzy w międzyczasie nadal spożywają te produkty. Dlatego powinniśmy być bardziej świadomi tego, co jemy i jak to może wpływać na zdrowie nasze i naszych najbliższych.
Bibliografia:
- Efsa.europa.eu. 2023. EFSA – European Food Safety Authority.
- Mcmaster.ca. 2022. McMaster University – A Brighter World.
- Pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. 2022. Effects of food azo dyes on gut microbiota – PubMed.
- Ncbi.nlm.nih.gov. 2021. Gut microbiota dysbiosis and correlation with blood biomarkers in active smokers and smokers in nicotine replacement therapy.
- Bbc.com. 2023. Azo dyes in food and the potential risks associated.
Więcej informacji znajdziesz w aplikacji Wiesz Co Jesz – pobierz ją tutaj
