Imbir lekarski, bo taka jest oficjalna nazwa tej aromatycznej rośliny, jest rośliną przyprawową, uprawianą w Azji od ponad 3 tysięcy lat. Nad Morze Śródziemne został sprowadzony przez Fenicjan i początkowo służył jako środek płatniczy. Szybko jednak odkryto jego lecznicze właściwości, ponieważ już starożytni Grecy mieli w zwyczaju spożywać imbir po obfitych ucztach, celem walki z nudnościami. Obecnie jest uprawiany w ciepłym i wilgotnym klimacie, głównie w Indiach, Chinach oraz Malezji.
Charakterystyka imbiru
Kuchnie azjatyckie znane są z jego specyficznego, silnego aromatu. Ostry, lekko słodkawy smak i zapach imbir zawdzięcza obecności olejków eterycznych: gingerolu, zingeronu i cytralu. Na rynku polskim występuje w postaci surowej, suszonej i rozdrobnionej jako przyprawa, oraz w formie marynowanej jako popularny dodatek do sushi. Jako lek znany jest od dawna w ziołolecznictwie ze swoich właściwości rozgrzewających i pobudzających, a także pozytywnie wpływających na przewód pokarmowy i trawienie. W Ajurwedzie służy do leczenia chorób reumatycznych. Według tradycyjnej medycyny chińskiej imbir może być stosowany w łagodzeniu przeziębień, mdłości i duszności. Medycyna XXI wieku przypisuje mu dodatkowo działanie przeciwzapalne, pobudzające przewód pokarmowy, profilaktyczne w chorobie lokomocyjnej, łagodzące nudności i mdłości, oraz przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe czy przeciwgrzybicze. Jadalne kłącze imbiru w 100 g zawiera 80 kcal, niecałe 2 g protein, 0,75 g tłuszczu, 18 g węglowodanów i 2 g błonnika. Jest źródłem potasu, wapnia, fosforu i żelaza oraz witamin C, B1 i B2, E, A, K, a także kwasu foliowego. Zawiera oleożywicę (3-11%) i olejki eteryczne (0,2-3%), które nadają imbirowi nie tylko specyficzny aromat, ale także wiele cennych właściwości zdrowotnych.
Działanie na zdrowie
Imbir w celach leczniczych można stosować pod wieloma postaciami – jako starty świeże kłącze, w kapsułkach zawierających proszek, czy jako składnik herbatek i naparów do picia. Posiada wiele korzystnych działań m.in. na układ pokarmowy. Wzmaga wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci oraz pobudza perystaltykę jelit, przez co poprawia trawienie. Herbatki z imbirem łagodzą kaszel, rozrzedzają śluz i działają wykrztuśnie oraz hamują skurcze oskrzeli, dlatego warto je stosować przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Imbir może służyć jako remedium dla kobiet przy bólach miesiączkowych, zmniejsza także mdłości u kobiet ciężarnych. Redukuje również objawy bólowe przy zwyrodnieniowej chorobie stawów. Proszek imbirowy wykazuje działanie przeciwmigrenowe – pacjenci z ostrym napadem migreny ocenili jego skuteczność jako podobną do leków stosowanych typowo w tej dolegliwości. Udowodniono, że suplementacja ekstraktu imbirowego może działać profilaktycznie przeciwko nowotworom prostaty u mężczyzn – wyciąg z imbiru zaburza proces cyklu komórkowego, hamuje rozwój lub powoduje śmierć komórek nowotworowych. Ze względu na działanie hipoglikemizujące i poprawiające wrażliwość tkanek na insulinę, warto rozważyć stosowanie go przy insulinooporności. Imbir będzie także dobrym wyborem dla osób zmagających się z podwyższonym stężeniem cholesterolu we krwi, ponieważ wykazano że ma właściwości wpływające pozytywnie na profil lipidowy krwi, zmniejszając jej lepkość i chroniąc przed zatorami i zakrzepami. Imbir poprawia także ukrwienie i dotlenienie komórek; przy tym uchodzi za afrodyzjak, ponieważ wzmaga ukrwienie narządów płciowych. Wykazuje również działanie moczopędne, dzięki czemu przeciwdziała zatrzymywaniu się płynów w organizmie.
Przeciwwskazania
Niektóre składniki imbiru mogą nasilać działanie leków obniżających stężenie glukozy we krwi, w związku z tym odradza się zażywania imbiru osobom stosującym leki na cukrzycę, ze względu na ryzyko hipoglikemii. Imbir może również wchodzić w reakcję z lekami przeciwzakrzepowymi i regulującymi ciśnienie krwi – generalnie nie powinny go stosować w większych ilościach osoby z nadciśnieniem tętniczym, ponieważ przyprawa ta podnosi ciśnienie.
Unikać imbiru powinny również osoby zmagające się z kamieniami żółciowymi, cierpiących na wrzody żołądka lub dwunastnicy oraz refluks żołądkowy. Ze względu na ostry i palący smak wyłączyć z diety powinny go również małe dzieci i kobiety karmiące piersią. Istnieją przesłanki sygnalizujące potrzebę ścisłego kontrolowania ilości imbiru stosowanej przez kobiety w ciąży. Imbiru nie powinny też jeść w nadmiarze osoby z nadciśnieniem tętniczym, ponieważ przyprawa ta podnosi ciśnienie krwi.
Imbir w kuchni
Na co dzień imbir można stosować w formie sproszkowanej jako dodatek do wypieków, pierników, deserów, owsianek, musli czy… kawy. Świeży imbir warto stosować np. w marynatach do mięs, zupach (szczególnie zupach-krem) czy sosach. W okresie jesienno-zimowym warto stosować ciepłe napoje z dodatkiem imbiru, np. herbaty lub napary. Aby przygotować najprostszy napar imbirowy wystarczy zetrzeć obrane kłącze na tarce, zalać gorącą wodą, a po przestudzeniu dodać miód i sok z cytryny do smaku. Imbir można dodawać również do świeżo wyciskanych soków i smoothies. Kłącze imbiru należy przechowywać w suchym i ciemnym miejscu. W razie potrzeby można przechowywać go również w lodówce, a także mrozić.
Imbir w łazience
Co ciekawe, imbir jest także cennym składnikiem kosmetycznym. Wykorzystuje się go w kosmetykach o działaniu wyszczuplającym i modelującym sylwetkę oraz antycellulitowym, ponieważ pobudza krążenie i przyspiesza spalanie tłuszczu. Jest też dodatkiem do produktów przeciwtrądzikowych, gdyż reguluje wydzielanie sebum i dba o zachowanie właściwego pH skóry. Dzięki właściwościom rozgrzewającym imbir bywa też komponentem środków dla osób uprawiających sport – żeli i olejków do masażu przed i po wysiłku fizycznym. Ma zdolność łagodzenia obrzęków i zmniejszania opuchlizny po kontuzjach i urazach.
Jakie inne produkty zawierają polifenole, dowiesz się w aplikacji Wiesz Co Jesz. Pobierz ją tutaj.
